DIE BYBEL: GOD SE WOORD, OF WOORDE OOR GOD? 2Tim 3:14-4:5

(Preek van Ds. Ken Pritchard in die NG Kerk Robertson-Oos, Sondag 29/11/2015)

Ons is almal bewus van die Alg Sinode se omstrede besluit oor die goedkeuring van Selfdegeslagverhoudinge –‘n saak wat spreekwoordelik die kat in die duiwehok losgelaat het en reeds baie skade in die NG Kerk aangerig het , en ook vir baie verskille en onstuimmigheid en onsekerheid by baie lidmate gesorg het. Baie gemeentes en breër kerklike vergaderings – insluitend ons eie Kerkraad – het sederdien met ontsteltenis gereageer en hulle teen die Sinodebesluit uitgespreek. Sommige het dit op ‘n baie versigtige wyse gedoen, ander het sommer baie sterk reageer. Ek lees dat die NG Gemeente Piet Retief, hulle besware teen die besluit van die Algemene Sinode net soos ‘n Maarten Luthervan ouds, teen hul kerk se deur vasgespyker het. Hulle het o.m. geskryf: “Ons aanvaar nie die besluit van die Algemene Sinode nie en beskou dit as dwaalleer. Ons roep diegene wat daarvoor gestem het op tot bekering en vra die kerk om die dwaling reg te stel.”

Vriende, ek wil nie vandag oor selfdegeslagverhoudings praat nie. Daarvoor kan julle ons Kerkraad se standpunt daaroor gaan lees. Daar is vandag ‘n baie groter probleem in die kerk en dis daaroor wat ek vanoggend met julle wil praat, en dit is nl. die liberale manier wat baie teoloë en predikante vandag met die Bybel omgaan. Die saak waaroor óns ons vandag báie meer moet bekommer as die gay-kwessie, is die vraag oor Skrifbeskouing–en hoe veral ons kerkleiers dink oor die geïnspireerdheid van die Bybel en Skrifgesag. Want dít is die kanker wat onderliggend aan hierdie besluit van die Sinode lê, en wat behoudende predikante en lidmate vandag met reg bekommerd maak oor die pad wat ons Sinode ingeslaan het. Daarom het ons Kerkraad ook in ons standpunt oor die Sinodebesluit gesê: “Ons is verder ook bekommerd oor ‘n bedenklike Skrifgebruik wat ons kerk binnegesypel het en wat nou onder meer ook neerslag vind in ‘n leerstellige regverdiging van selfdegeslagverhoudings.” Dit bring vir ons dan by die belangrike saak van hierdie gróter probleem, nl. dié van Skrifbeskouing:

Skrifbeskouing: Hoe mense vandag die Bybel lees en verstaan

Vriende, dit is tragies, maar ongelukkig waar dat ‘n toenemende aantal teoloë en predikante die Bybel vandag nie meer as die geïnspireerde Woord van God beskou nie. Een van die sg. Nuwe Hervormers, Prof. Sakkie Spangenberg (hy is gelukkig lankal nie meer in ons kerk nie!), maar ek lees hoedat hy nogal heel insiggewend verduidelik hoedat daar belangrike paradigmaveranderinge in die geskiedenis van die Bybelwetenskappe plaasgevind het:

  • Aanvanklik is die Bybel as Die Woord van God beskou. Daarmee is aanvaar dat die Bybel God se Woord is wat onder die leiding van die Heilige Gees deur individuele gelowiges geskryf is. God het Homself so deur sy Woord aan ons geopenbaar.
  • Vandag (só sê Sakkie Spangenberg) word die Bybel as woorde oor God bestempel.
  • Die Bybel kan nou vryelik as ‘n samestelling van mites en verhaaltjies beskou word, waarvan morele toepassings gemaak kan word en sedelesse afgelei kan word.

Baie dele, soos wonderwerke en selfs Jesus se maagdelike geboorte en natuurlik ook Jesus se opstanding, die bestaan van die duiwel, en so meer, word in hierdie nuwe Skrifbeskouing bevraagteken en selfs deur sommige verwerp. Hartseer soos dit is, kom hierdie opvattings ook al onder sommiges binne die NG Kerk voor.

Ek merk verder dat ons eie kerk in die amptelike stukke waarmee hul nou hul omstrede Sinodebesluit probeer regverdig, nou aanbeveel dat ons die Bybel kultuur-sensitief moet lees. Soos een behoudende Nuwe Testamentikus tereg hieroor opgemerk het, dit beteken eintlik niks anders nie as dat ons nou die Bybel polities-korrek moet lees nie. En die implikasie van só ‘n omgang met die Skrif is natuurlik dat ‘n mens nou enige iets kan ontsondig, of doodgewoon verwerp, waarvan die kultuur of gemeenskap of ‘n bepaalde groep nie van hou nie! M.a.w., die Bybel is nou oop vir verskeie vertolkings, soos wat ons nou ook gesien het met wyse waarop Bybeltekste eenvoudig gemanipuleer en verdraai is om selfdegeslagverhoudings te probeer regverdig.

Vriende, dis nie lekker om sulke goed te hoor nie, maar nou wil ek julle darem vandag ook troos. Want te midde van hierdie nuwe manier van lees en verdagmakery van die Bybel, is daar genadiglik steeds baie behoudende dominees wat hulleself van hierdie humanistiese invloede distansieer en wat steeds die Bybel deur ‘n geloofsbril lees én as die gesaghebbende en onfeilbare Woord van God aanvaar.

Ek wil vervolgens graag op 2 kerngedagtes in hierdie belangrike saak van Skrifbeskouing wys. Die eerste is die goddelike inspirasie van die Bybel en die 2de is die gesag van die Bybel. Kom ons praat net eers oor:

Die goddelike inspirasie van die Bybel

Ons kerk se Skrifbeskouing was nog altyd díe van die Goddelike oorsprong van die Bybel. Die Goddelike inspirasie van die Skrif, m.a.w. dat die Bybel die onfeilbare Woord van God is. Hierby glo ek, staan die meerderheid van die dominees en lidmate van óns kerk ook nog vandag. Kortom: Vir óns is die Bybel God se Woord. En om hierdie Woord op skrif te stel, het hy mense gebruik, wat Hy deur sy Gees geïnspireer het. En as gevolg van hierdie inspirasie, is hulle geskrifte ‘n volkome betroubare weergawe van die openbaring wat hulle deur die Heilige Gees gehad het. M.a.w. wat húlle neergeskryf het, was die Woord van God.

Dít, liewe vriende, is natuurlik wat die Bybel sélf ook sê. Die Bybel self bevestig sy outentieke karakter op ‘n paar plekke. Ek noem vir ons net ‘n paar van die belangrikstes:

“Die hele Skrif is deur God ingegee…” (2 Tim. 3:16).

“…geen profesie is ooit deur die wil van ‘n mens voortgebring nie, maar, deur die Heilige Gees gedrywe, het die heilige mense van God gespreek.” (2 Pet. 1:21).

“Die hemel en die aarde sal verbygaan, maar My woorde sal nooit verbygaan nie” (Luk. 21:33).

Vriende, die selfgetuienis van die Skrif is vir ons voldoende. Die Bybel self is vol plekke waar die skrywer sê: “Só sê die Here” of “Die Woord van die Here het tot my gekom…” God gee self sy Wet aan Moses. Die profete tree op as mondstukke van die Here. Die NT haal op verskeie plekke die OT aan as gesaghebbende uitsprake van God. Jesus beskou die Bybelskrywers as die werktuie van die Gees en Hy sê dikwels dat die Gees deur hulle gespreek het. Jesus aanvaar die geskiedenis in die OT as eg. Hy buig self onder die gesag vd Skrif. En Hy sien sy eie optrede as die vervulling van die Skrifte.

Vriende, in die lig van hierdie getuienis, wil ek dit vanoggend hard en duidelik sê: Ons (en dan bedoel ek ware gelowiges) glo nié soos die sg. Nuwe Hervormers en ander liberale teoloë aan die Bybel as bloot woorde oor God nie, nee, ons glo steeds in die Bybel as die heilige, geïnspireerde Woord van God! Maak asb hierdie punt vanoggend baie goed vas en moenie toelaat dat iemand jou ooit anders oortuig nie! Dit bring vir ons by die ander baie belangrike punt oor Skrifbeskouing, nl.

Die gesag van die Bybel

Ons beskou die Bybel as absoluut gesaghebbend, omdat Gód die hoogste gesag beklee en Hy Homself in sy Woord aan ons geopenbaar het.

Van die moderne teoloë beweer egter nou dat net sékere dele van die Bybel gesaghebbend is. Dit is nou volgens hulle dié dele waarin God na húlle mening gepraat het, in teenstelling met ánder dele wat volgens hulle dan net mensewoorde is. Maar vriende, ons mag nooit so met die Bybel omgaan nie! Want daarmee versnipper ons die Bybel en só word Skrifgesag afgetakel, omdat sekere dele nou kwansuis nie meer as geïnspireerd en gesaghebbend beskou kan word nie.

Met hierdie nuwe liberale wyse van Skrifbeskouing kan mense dus nou maar sélf besluit watter dele is vir hulle Woord van God en watter dele is net mensewoorde. En vanselfsprekend kan hulle dan ook self besluit watter dele van die Bybel hulle pas om aan gehoorsaam te wees. Só ‘n omgang met die Skrif, liewe vriende, is ‘n geweldige aantasting van God se Woord en dit raak ‘n onhoudbare situasie. Later weet ons nie meer wát is Woord van God en wat is bloot mensewoorde nie.

Dit behoort vir ons duidelik te wees dat indien ons die absolute gesag van die Bybel wil handhaaf, ons eerstens aan die goddelike inspirasie en absolute betroubaarheid van die héle Bybel sal moet glo. Dit is vir die ware kerk van Jesus ononderhandelbaar en daaraan móét ons ook in die NG Kerk bly vashou!

Vriende, vir die Christen en die Kerk van Jesus staan die gesag van die Bybel voorop – en dit beteken dat die volle spektrum van die lewe ondergeskik is aan die Bybel as gesaghebbende Woord van God. God se wil is in sy Woord bekend gemaak en sonde bly sonde en verander nie soos wat kulture en menslike gedragspatrone en menslike behoeftes verander nie! Daarom moet die Kerk waak en hét die kerk ook deur die eeue heen moes waak teen aanslae op die gesag van die Woord. Daar was maar nog altyd dwaalleraars en ketters wat Skrifgesag aangetas en ondermyn het en dit sal vir seker nog meer toeneem namate die wederkoms naderkom.

Daar was selfs tye in die kerkgeskiedenis, wat die kerkowerhede aangevat moes word en die protesteerders selfs in lewensgevaar verkeer het a.g.v. hulle protes en besware teen dwaalleringe en onbybelse praktyke wat die kerk binnegedring het. Die beste en bekendste voorbeeld in hierdie verband is natuurlik die groot Hervorming vd 16 de eeu – die Protestantse Hervormers wat teen die magtige Rooms-Katolieke Kerk in opstand gekom het, omdat die Roomse Kerk die Skrif aangetas het. Ek het weer so ‘n bietjie hieroor gaan lees en daar is nogal ooreenkomste met die situasie waarin ons ons vandag bevind. Ek wil dit net baie kortliks onder die hofie van Sola Scriptura behandel – een van die bekende slagspreuke van die Reformasie – wat beteken: Alleen die Skrif!

Sola Scriptura

Anders as die Roomse Kerk, het die kerkhervormers, soos Maarten Luther, geglo dat die Bybel die enigste bron van die waarheid is. Rome het in daardie tyd geleer dat die Bybel nie genoegsaam is nie en dat dit deur die pous se uitsprake en ook deur die buite-Bybelse Apokriewe boeke aangevul behoort te word. Die kerkhervormers was baie sterk hierteen gekant en het dan ook teen die Roomse Kerk in opstand gekom, met o.m. die slagspreuk “Sola Scriptura” – Alleen die Skrif! Alleen die Bybel en nié nog al hierdie ander vorme van gesag nie!.

Vriende, vandag besluit ons Alg. Sinode vanuit die kultuur van die mens en die moderne tydsgees, wat is sonde en wat is nie. Ook vir hulle moet ons sê: Sola Scriptura – Alleen die Skrif! Gaan terug na die Bybel!

Verder het die Roomse kerk ook die standpunt gehad dat die Bybel nie vir die gewone mens geskryf is nie en dat gewone lidmate dit dus nie regtig kan reg lees en verstaan nie. Dit moet altyd eers deur die geleerde Kerkleiers gelees en verklaar word.

Vandag voel dit vir my of die Sinode ook vir ons lidmate wil sê: “Nee, julle kan nie die Bybel sommer net so lees nie! Dan gaan julle dit verkeerd verstaan. Dís hoekom julle nog altyd al die tekste oor homoseksuele verhoudings verkeerd verstaan het. Nee, julle het nodig dat óns vir julle ‘n geleerde verklaring oor hierdie tekste moet gee!” Vriende, dit klink vir my al te veel soos die Roomse Kerk wat gesê het dat die Bybel nie vir leke bedoel is nie!

Maar ook hierteen het die hervormers in opstand gekom, en dan was daar ook nog ‘n hele klomp ander ónbybelse gebruike in die Roomse Kerk waarteen hulle in opstand gekom het, alles dwalinge wat die Roomse Kerk binnegesluip het, omdat hulle nie by die suiwer Woord gebly het nie. En daarom was daar destyds ‘n reformasie, ‘n skoonmaakproses in die Kerk nodig! Maarten Luther en sy mede-reformatore wou terugkeer na die waarheid en enigste gesag van die Woord. En dit het Luther uiteindelik beweeg om op 31 Oktober 1517 sy 95 stellings van protes teen die kerkdeur van Wittenberg vas te spyker – wat natuurlik die vonk in die kruitvat was wat die Reformasie begin het en ook tot hewige vervolging van die Protestante aanleiding gegee het.

Ek moet afsluit: Ek sê nie vandag ons moet teen ons kerkleiding in opstand kom nie, maar as gelowiges moet ons nie skroom om vir die Algemene Sinode te sê dat hulle tans op die gevaarlike terrein van die humanisme beweeg en dat hulle moet terugkeer na die geïnspireerdheid en die gesag van die Bybel en gehoorsaamheid aan die Bybel. Ons moet eenvoudig weier om uitsprake en besluite te aanvaar wat strydig is met die Woord van God. Soos ‘n Petrus en Johannes van ouds moet ons ook sê dat ons meer gehoorsaam moet wees aan God as aan mense (Han 4:19).

Wat die pad van die NG Kerk vorentoe is, weet ek nie. Wat ek wel weet is dat ons ook ‘n suiweringsproses in ons kerk nodig het. Vriende, die Here sal ons moet lei en met baie wysheid moet bedien hoe om hierdie suiweringsproses aan te pak en tot eer van sy Naam te bestuur. Daar is op die oomblik 2 baie duidelike uiteenlopende teologiese denkrigtings(strominge) in ons kerk is en soos ek aan die begin gesê het, dit gaan nie in die eerste plek oor gays nie, maar dit gaan veeleerder oor mense se beskouing en verstaan van die Bybel. Ek en ds. Almo en die meeste dominees wat ék ken, staan onwrikbaar by die Bybel as gesaghebbende Woord van God. Daarmee skaar ons ons by al die behoudende Christelike Kerke regoor die wêreld. En daarmee pleit ek ook by elkeen van julle om sáám met ons te bly vashou aan die Bybel as onfeilbare en geïnspireerde Woord van God. Ons moenie huiwer om ons gelowige standpunt oor die Bybel helder en duidelik te stel nie,en ons moet bid en vertrou dat die Here van sy Kerk vir ons die regte toekomspad sal aanwys. Ek sluit vir ons met Paulus se woorde in ons teksgedeelte: “Maar jy, bly by wat jy geleer het en wat jy vas glo. Jy weet tog wie jou leermeesters was en jy ken van kleins af die Heilige Skrif…”

Amen