In Oktober verlede jaar het die algemene sinode gesê die NG Kerk wil ’n missionale kerk wees. Daarmee het die kerk gesê hy wil hê dat sy gemeentes en lidmate nie net die geloof met die mond bely nie. Hulle moet met dade van liefde en genade getuig.

Dit is die soort besluit wat maklik in dik kerklike dokumente op stowwerige rakke sou kon beland, maar dit het nie. Dit het deel geword van ’n golf van verandering wat besig is om deur die kerklike kultuur te spoel.

As ’n mens bloot na die NG Kerk se maatskaplike dienste kyk, dan is daar in die boekjaar tot Februarie 2014 altesame R1,035 miljard (waarvan sowat 40% van staatsubsidies kom) bestee aan dienste aan 1 472 684 mense – van wie na raming slegs tussen 10% en 20% lidmate van die NG Kerk is. Die meeste ontvangers van hulp is swart.

Maatskaplike werkers wys daarop dat dit nie net die direkte ontvangers van dienste is wat daaruit voordeel trek nie, maar ook die mense om hulle. Reken ’n mens dat daar gemiddeld drie sulke mense is per geval, dan het byna 6 miljoen mense in die vorige boekjaar baat gevind by die NG Kerk se maatskaplike dienste.

Die groot omwenteling vind egter in gemeentes plaas.

In Strydenburg en Hopetown, twee dorpe suid van Kimberley in die Noord-Kaap, is armoede ’n groot probleem. In dele van die gemeenskap lei dit tot groot sosiale verval. Daar word stories vertel van kinders wat in die laerskool aankom en nog nooit ’n boek of ’n pen vasgehou het nie. Hulle word groot sonder funksionele opvoeding en die skoolstelsel spoel oor hulle sonder dat die kinders enigsins baat vind daarby.

Met die steun van die Noord-Kaapse sinode het die plaaslike NG gemeentes begin met sentrums vir vroeë kinderontwikkeling, kleuterskole waar kinders gevoed en opgevoed word, waar hulle agterstande uitgewis word en hulle gehelp word sodat hulle skoolgereed skool toe kan gaan.

Deur die kinders word die ouers bereik en uiteindelik is dit ’n projek met die potensiaal om ’n hele gemeenskap te verander.

Dis lank nie meer ’n geïsoleerde geval nie. Naby George in die Suid-Kaap het die gemeente Outeniqualand jare gelede al begin met ’n kleuterskool vir plaaswerkers se kinders – omdat iemand gesien het die kleuters sit bedags in die son langs die lande waar hul ouers werk en gesê het so kan dit nie aanhou nie.

Aan die Wes-Rand het die NG gemeente Constantiakruin ’n klompie jare gelede gehelp dat ’n kleuterskool in die plakkerbuurt Soul City tot stand kom. Danksy dié skool lê die toekoms vandag oop vir kinders wat andersins weinig vooruitsigte in die lewe sou gehad het.

Voedingsprojekte is daar baie. In Bothaville in die Vrystaat het die drie NG gemeentes in Augustus vanjaar 17 649 maaltye aan behoeftiges verskaf – 16 389 daarvan in die township Kgo­tsong. By Witrivier in die Laeveld het twee lidmate begin met ’n projek wat daagliks sowat 1 500 kinders in die arm swart gemeenskappe van die dorp kos gee.

Daar is merkwaardige verhale van grense wat oorgesteek word. In Yzerfontein aan die Kaapse Weskus het daar ’n paar jaar gelede op ’n Sondagoggend twee Malawiërs in die plaaslike NG kerk se Afrikaanse erediens ingestap. Iemand het by hulle gaan sit en vir hulle getolk.

Uiteindelik het ’n hele gemeenskappie van Malawiërs en Zimbabwiërs wat in Suid-Afrika ’n heenkome kom soek het, in die NG Kerk ’n geestelike tuiste gevind. Vroeër vanjaar is klein Luke Phiri in Yzerfontein gedoop. Sy ouers was toe al langer as ’n jaar lidmate daar.

Veral in die middestede is die NG Kerk lankal nie meer wit nie. Torings van Hoop, die bediening in die historiese Tweetoringkerk in Bloemfontein, het na aanleiding van Kolossense 3:11 die leuse: “Here there are no Afrikaners or Sothos, rich or poor, black or white, homeless or home-owners. But here Christ is all and in all.”

The Meeting Place is ’n koffie-en-geskenkwinkel by die NG kerk in Arcadia, Pretoria, wat volgens die Zimbabwiese immigrant Wellington Muzengeza sy lewe verander het.

Hy skryf in sy blog op socialjusticeimmigrant.blogspot.com dat dit ’n plek is waar mense uit verskillende agtergronde kan ontmoet en vertel dat dit vir hom regtig wonderlik is om te sien dat ’n kerk wat vroeër so ’n sterk voorstander van apartheid was, so kon aanpas.

Uit Overkruin in Pretoria en uit George in die Suid-Kaap kom daar verhale van werknemers van gemeentes vir wie daar huise gebou is omdat mense sensitief geraak het vir die nood om hulle.

Daar is merkwaardige verhale oor individue, soos dié van Nobunto Motholeni, ’n Xhosa-vrou met ’n veelbewoë lewe wat onder meer by NG teoloë opleiding gekry het en nou in die diens van die NG gemeente Helderberg in ’n bruin gemeenskap op die Kaapse vlakte mense deur hul traumas help.

Jacqueline Wites was ’n alkoholverslaafde boemelaar wat danksy die NG Kerk se Straatligbediening in Stellenbosch drank kon los en met ’n nuwe lewe kon begin. Begin vanjaar het sy haar hulp kom aanbied by Straatlig en nou is sy deel van die uitreikspan.

In Durban en Alberton is daar verhale van NG moedergemeentes wie se tradisionele bedienings kleiner geword het, maar wat verbeeldingryke nuwe bedienings begin het wat nou mense bereik by wie die tradisionele bedienings nooit sou uitgekom het nie.

Met die groot mynstakings wat Rustenburg en omstreke vroeër vanjaar getref het, het miljoene rande en materiële bydraes van gemeentes van oor die land heen na die gemeentes in Rustenburg gestroom om ’n getraumatiseerde gemeenskap te help.

In Petrusburg, halfpad tussen Bloemfontein en Kimberley in die Vrystaat, het Lulu Hugo, ’n NG lidmaat, hande gevat met Dorah Lekgari van die township Bolokanang, en met steun van Hugo se gemeente ’n sentrum vir gestremdes in Bolakanang gestig. Van die mees gemarginaliseerde mense in ’n reeds gemarginaliseerde gemeenskap word nou elke dag daar versorg.

Daar is ’n nimmereindigende stroom dergelike stories uit gemeentes – verhale van ’n kerk waar dit ál minder om mag gaan en ál meer oor diens.

En daar is ’n doelbewuste poging om al hoe meer in daardie rigting te skuif. In die NG gemeente La Rochelle in Bellville word die Sondagskoolklasse uitgeneem in die gemeenskap om te gaan leer om praktiese diens te lewer. Een groep het pompjoggies by ’n vulstasie se skoene gaan poleer om vir hulle dankie te sê vir hul werk.

Die NG Kerk werk dikwels nie alleen nie, maar in ’n netwerk van vennootskappe waarin dit nie oor kerk of organisasie gaan nie, maar oor die liefde van God wat na die wêreld toe moet vloei.

Ons vertel dié stories nie om te spog met die NG Kerk nie, maar omdat ons self soms verstom staan oor wat die Here besig is om met en deur die NG Kerk te doen. Selfs met ons geskiedenis van steun vir apartheid, waarop ons glad nie trots is nie, het die Here ons nooit gelos nie.

Inteendeel. Soos met Moses en Dawid en Paulus wat donker kolle in hul geskiedenis gehad het, is die Here besig om die NG Kerk om te keer en op talle plekke op kleiner of groter maniere te gebruik om ons samelewing te help heel maak.